Charlatans in wetenschap en literatuur

Charlataneria eruditorumwoensdag 11 juni 2014 – Ging het jaarcongres van de Werkgroep 18e eeuw in januari jl. over de kunst van het liegen, nu is er de tentoonstelling over verleiding en misleiding in plaatjes en praatjes. Vorige week opende de UB Leiden haar deuren voor Books, Crooks and Readers. The Seduction of Forgery, 1600-1800.

De expositie is klein maar zeker de moeite waard. Het gaat over misleiding, bedrog en verleiding in tekst en beeld. Een groot aantal vroegmoderne vervalsingen is te bewonderen. Citaat: ‘De getoonde vervalsingen onthullen stap voor stap hun geheimen. Ook de bedoelingen, strategieën en effecten van leugens worden ontmaskerd.’ 

Wat de bezoeker aantreft, is het kat-en-muis spel tussen vervalsers, bedriegers en lezers. Ook de gevolgen daarvan voor studie en literatuur in die tijd komen aan bod. Beroemde vervalsingen worden getoond. Bijvoorbeeld Curzio Inghirami’s vervalste geschiedenis van de Etrusken, de oriëntalistische verbeeldingen van George Psalmanazar (over wie Sytze van der Veen nog een fraai artikel schreef in de MedJCW) en de gedichten van James Macpherson die een ware Ossiangekte ontketende.

De tentoonstelling is samengesteld door Jacqueline Hylkema, die in Leiden een promotieonderzoek doet naar vroegmoderne vervalsingen tussen 1600-1750 (The Rhetoric of Illusion: Persuasion and Response in Forgery, the Arts and Other Deceptions). In september worden enkele lezingen over dit onderwerp gehouden. Sprekers zijn Jacqueline Hylkema, Olga van Marion en Juliette Roding. Eind september is er een speciale lezing door Jack Lynch, auteur van het boek Deception and Detection in Eighteenth-Century Britain (2008). — RvV

¶ De expositie is tot en met 30 september te bezichtigen in de tentoonstellingsruimte van de UB Leiden (naast de entree) en op de website van de UBL (op de illustratie klikken). Informatie vind je ook hier, maar over de lezingen is nog weinig bekend.

Update: Op de expositie is onder meer te zien de Spiegel der Weereld, geschreven door Franciscus Lievens Kersteman, alias Johan Christophorus Ludeman. Leuk dat de tentoonstellingsmakers de figuur van Kersteman toelichten als biograaf van Weyerman. Maar jammer slordig is het dat niet alleen de naam van Weyerman verkeerd is gespeld, maar ook dat zijn sterfjaar met vijf jaar is vervroegd.

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.