Antiquaar

Opiz Der Antiquar auf der Leipziger Messezaterdag 26 juli 2014 – Afgelopen week werd ik dankzij een internetveiling van Catawiki de gelukkige bezitter van een historische prent van Arend Fokke Simonz, uit 1777. Hoe veel gemakkelijker is het nu om via internet je boeken en prenten aan te schaffen. Antiqbook en Boekwinkeltjes: ik kom er vaak. Alleen op de markt breng ik nog wel een bezoek aan een tweedehands boekverkoper, zoals aan Klikspaan, van Aad van Maanen (tegenwoordig: & Zoon). 

Vaak moet ik dan denken aan de scène op de Leipziger Buchmesse waarbij een antiquaar midden in zijn stalletje zit (excuus, het plaatje is onscherp). Om hem heen staan heren van divers pluimage. De één draagt een 18e-eeuwse steek, de ander is getooid met een moderne, 19e-eeuwse hoge hoed. Er staat zelfs een man – duidelijk ook een heer uit de burgerij – met een modieuze, sportief ogende, platte pet. Allemaal zitten ze, of liever gezegd staan ze geconcentreerd met hun neus in de boeken die de antiquaar heeft uitgestald.

Die antiquaar behoort duidelijk tot een andere sociale klasse. Zijn gezicht is ongeschoren en hij draagt een muts. Een boekenjood misschien?

Bovenstaande prent is gemaakt door Georg Emanuel Opiz (1775-1841), die wel meer scenes van de Leipziger Messe in beeld heeft gebracht. Dan zie je dat die Messe niet alleen een Buchmesse was en ook dat de bezoekers van heinde en verre kwamen (zie de prent met Griekse bezoekers). Er hing ook al in de 18e eeuw een kermisachtige sfeer (zie de prent met een Turkse danser). — RvV

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.

6 reacties op Antiquaar

  1. Rob de Bree schreef:

    Bedankt voor de extra info Rietje! Ik zie nu pas de aanduidingen op de prent van de ‘producenten’. Zoon Arend was dus de uitgever van de prent en Simon was degene die de schets heeft gemaakt én de graveur.
    En wat bezoeken aan boekverkopers betreft: ik heb afgelopen zondag in Deventer bij enkele collega’s heel leuke prenten en boeken aangeschaft. Er gaat wat mij betreft niets boven snuffelen en kopen aan de kraam of in de winkel! Dan kun je zien wat voor vlees je in de kuip hebt en op je gemak bepalen wat het je waard is.
    En bedankt voor ’t volgen op Twitter!

  2. Rietje van Vliet schreef:

    De prent is identiek aan die uit de collectie van het Rijksmuseum, inclusief onderschrift en informatie vd maker. Zie ook Muller, Historieprenten, nr. 3943. Simon Fokke was de tekenaar & ontwerper, Arend Fokke Simonsz was de uitgever. De prent is in 1777 vervaardigd en mogelijk – althans volgens de beschrijver van het Rijks – gebruikt als illustratie voor een herdruk uit 1782 in Wagenaars Vaderlandsche Historie (dl. 20).
    Van een Zweed die volgens Muller samen met het limoenwijf zou zijn opgehangen, is op de prent geen sprake. Zie bijvoorbeeld het lemma in DVN over Marretje Arents, geschreven door archiefrat pur sang, Maarten Hell.

  3. Rob de Bree schreef:

    Rietje, Excuus voor de spelfouten in mijn vorige reactie. Te gehaast. Ik zie de vermeldingen van de graveur en die van de ontwerper, tekenaar of bedenker (inv) niet op de afbeelding waarnaar je verwijst. Als de prent inderdaad gemaakt is in 1748, zal Simon Fokke waarschijnlijk de graveur zijn. Er is ook een Arent Fokke Willemsz. Willem was een broer van graveur Simon. Arend (met een d) werd door zijn vader in ’t graveursvak opgeleid. Maar werd uiteindelijk boekhandelaar. ’t Zou dus best kunnen, dat de schets voor jouw prent is gemaakt door Arend en misschien ook wel door hem gegraveerd is. Maar dan zou de prent niet van 1748 kunnen zijn. Want Arend werd pas geboren in 1755. Arent ‘bloeide in de tachtiger jaren. Vraag: wat staat er allemaal onder de prent?

  4. Rietje van Vliet schreef:

    Rob, ik was weer eens te haastig: de gekochte prent is van Simon Fokke. Het is een bekende prent, voor mij althans, over het pachtersoproer uit 1748, waarbij het limoenwijf Mat van den Nieuwendijk uit het raam hangt. Zie http://beeldbank.amsterdam.nl/beeldbank/indeling/detail/start/1?q_searchfield=mat+nieuwendijk
    Herstel: onder de prent staat wel degelijk ‘Inv. A. Fokke Simonsz.’ Het Stadsarchief Amsterdam is abuis (waardoor ik dus even in verwarring was gebracht).

  5. Rob de Bree schreef:

    Leuke prent Rietje. Maar ik ben erg benieuwd naar die ‘historische prent’ van Arend Fokke Simonsz uit 1777! Prenten van Simon Fokke zier je vaak, maar van Arend niet! Een andere goede boekhandelaar die ook vaak op boekenmarkten staat, is Jos Wijnhoven uit Deventer! Toevallig kocht ik zelf op de beoeknmarklt in Dordrecht een gegraveerd portret van de beruchte Rijngraaf van Salm, uitgegeven bij Arend Fokke Simonsz in 1787. Zal hij weinig eer mee hebben behaald.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.