maandag 28 juli 2014 – Nieuws, massamedia: het is van alle tijden. Mensen zijn nu eenmaal nieuwsgierig en willen graag weten wat er in de wereld om hen heen gebeurt. Maar het zou nog tot 1605 duren voordat Europa zijn eerste krant kreeg: de Relation aller Fürnemmen und gedenckwürdigen Historien, uitgegeven door Johann Carolus te Straatsburg.
Over de nieuwsvoorziening in vroegmodern Europa gaat het laatste boek van Andrew Pettegree. Zijn Invention of News zag begin dit jaar het licht. Hierin wordt de ontwikkeling geschetst van nieuws via mondelinge overlevering, met de hand geschreven nieuwsbrieven, pamfletten naar de gaandeweg steeds commerciëler wordende kranten. Newsnight-presentator Jeremy Paxman schrijft hierover:
If you have ever wondered how this noisy, self-important [news] carousel got going, Pettegree’s book will tell you. But rest assured, there is a lot more shouting to come. My advice? Find a good novel and go to bed.
Andrew Pettegree, hoogleraar aan de University of St. Andrews (Schotland) en gespecialiseerd in de geschiedenis van Europa tijdens de Reformatie, is voor boekhistorici geen onbekende. Dit komt onder andere doordat hij ook directeur is van Universal Short Title Catalogue (USTC). Dit is een collectieve database van alle boeken die in Europa zijn gedrukt tot aan het einde van de 16e eeuw.
Pettegree noemt in zijn Invention of the news het eerste onderwerp dat in Europa werd opgepakt door de massamedia: de Reformatie. Vele oorlogen zijn immers niet veel anders dan godsdienstoorlogen. Aanvankelijk ging de aandacht in de media voornamelijk uit naar buitenlands nieuws. Dat verspreidde zich snel over heel Europa. Maar reeds in de loop van de 17e eeuw, toen de honger naar nieuws onder de burgerij toenam, richtten de journalisten – pamfletschrijvers en courantiers – zich ook op binnenlands nieuws. Stukje blurb:
Andrew Pettegree investigates who controlled the news and who reported it; the use of news as a tool of political protest and religious reform; issues of privacy and titillation; the persistent need for news to be current and journalists trustworthy; and people’s changed sense of themselves as they experienced newly opened windows on the world.
Pas vanaf de 18e eeuw kon het journaille leven van het nieuws. Professionele broodschrijvers kwamen in dienst van de courantiers, die zich dikwijls als manager-uitgever met de krant gingen bezighouden. Journalisten – nu zouden we hen bureauredacteuren noemen omdat de nieuwsgaring voornamelijk was gebaseerd op wat correspondenten aanleverden – kregen naarmate de eeuw vorderde, steeds meer politieke invloed. Marat, Danton en Robespierre: ze waren allen ooit journalist. — RvV
¶ Andrew Pettegree, The Invention of News. How the World Came to Know About Itself. Yale University Press 2014. ISBN 9780300179088. Prijs: $ 35 (gebonden, geïllustreerd, 456 blzz.). Een recensie vind je hier en hier.
¶ Het onderwerp is zeker niet nieuw. Zo verscheen in 2005 de bundel News and Politics in Early Modern Europe, 1500-1800, onder redactie van Joop Koopmans.
RSS - berichten