De kledingvoorschriften van Justitia

Vrouwe Justitia in Goes

Vrouwe Justitia in Goes: zonder blinddoek

vrijdag 12 september 2014 – Vrouwe Justitia wordt altijd afgebeeld met zwaard, weegschaal en blinddoek: de attributen die aangeven dat ze streng en rechtvaardig oordeelt, zonder aanziens des persoons en onbevooroordeeld. Tot mijn verrassing echter blijkt Justitia deze symbolen van recht en gerechtigheid lang niet altijd bij zich te dragen. Met name de blinddoek is nogal eens afwezig.

Dit schijnt het gevolg te zijn van de Romeinse traditie waarin geen kledingvoorschrift met blinddoek gold. Pas vanaf de 16e eeuw zou Justitia haar ogen gesloten of bedekt houden, al hield lang niet iedere kunstenaar zich aan de iconologieregels van Ripa. In diens Iconologia, vertaling van Dirck Pers (1644), schrijft hij over Giustitia:

Een Vrouwe in ’t wit gekleet, hebbende de oogen verbonden, en in de rechter hand een bossel Roeden, met een Bijl te saemen gebonden, in de slincker een vlamme Viers, hebbende ter sijden een Struys: of zy sal houden een bloot Swaerd met een Waeghschael.

De ‘bossel Roeden’ en de ‘vlamme Viers’ laat ik even bezijden: op die manier werd ze in de 18e eeuw niet meer voorgesteld. Maar het witte kleedje van Justitia ondergaat bij sommige schilders ook veranderingen. De in draperieën gehulde dame wordt namelijk steeds vrouwelijker afgebeeld (plaatje). En soms zelfs met een zekere zwoelheid omgeven: om te laten zien dat zij ondanks haar attributen gewoon een mens van vlees en bloed was. Jacob Jordaens ging zelfs zo ver door haar met half ontblote borsten uit te beelden (plaatje). — RvV/JF

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.