Pamfletten

woensdag 25 augustus 2010 – Overgenomen persbericht van de Universiteit Utrecht: Geraffineerde nieuwsmanipulatie betrok 17de-eeuwse burgers bij politiek

Gedrukte pamfletten waren de nieuwe media van de 17de eeuw, vergelijkbaar met de tegenwoordige weblogs. Het politieke nieuws in deze pamfletten werd steeds geraffineerder gemanipuleerd door politici, auteurs en boekverkopers. Daardoor raakte een steeds groter publiek bij de politiek betrokken. Dat stelt neerlandicus Roeland Harms in zijn proefschrift.

Voor vier 17de-eeuwse Nederlandse politieke conflicten en de Engelse Burgeroorlog onderzocht hij de invloed van politici, auteurs en boekverkopers op de pamfletproductie. Tijdens elk van deze conflicten blijkt zich eenzelfde verschuiving voor te doen in het nieuws: vóór het hoogtepunt van de crisis verschijnen vooral door de autoriteiten gedrukte brieven en overheidspublicaties, bedoeld om het vuurtje op te stoken.
Na het hoogtepunt van de crisis zijn het juist auteurs en boekverkopers die van de nieuwshonger trachten te profiteren door op eigen houtje meer pamfletten uit te geven. Er verschijnen dan meer lichtvoetige en op vermaak gerichte literaire pamfletten.

Het vermaaksaspect van pamfletten in de Republiek nam tijdens de 17de eeuw verder toe en politici, auteurs en boekverkopers gingen steeds creatiever te werk in hun publicaties. Dit leidde ertoe dat een steeds grotere groep burgers actief bij het politieke nieuws betrokken werd en dat al in de 17de eeuw sprake was van een publieke opinie.
Manipulatie hiervan gebeurde net als tegenwoordig om zowel politieke als commerciële redenen
.

¶ Promotie vindt plaats op 16-9-2010 (Academiegebouw Utrecht). Titel proefschrift: De uitvinding van de publieke opinie: Pamfletten als massamedia in de zeventiende eeuw (uitgever niet bekend).