De laatste vertegenwoordiger van de Vlaamse school

vrijdag 29 juli 2011 – Op drie verschillende plaatsen in België wordt het overlijden van Pieter-Jozef Verhaghen (1728-1811) met een tentoonstelling herdacht.

Het M-Museum te Leuven laat aan de hand van zijn schilderijen zien hoe Verhaghen zich als kunstenaar ontwikkelde. Museum Parkabdij toont de grote religieuze werken waarmee de kunstschilder onder meer de kapittelzaal decoreerde. En het Stedelijk Museum Aarschot (de geboorteplaats van Verhaghen) vertelt met originele brieven, documenten en kunstwerken de biografie van deze navolger van Rubens.

Verhaghen wordt gezien als de laatste vertegenwoordiger van de Vlaamse School. Hij schilderde in de trant van Rubens grote historiestukken, vaak met religieuze en mythologische voorstellingen. Zijn schilderijen vielen bij Maria Theresia zozeer in de smaak, dat ze hem in 1773 benoemde tot hofschilder. Toen zijn moeder in 1782 in Aarschot werd begraven, werd speciaal voor haar maar liefst ’18 pozen geluid, wegens de vermaardheid van haar zoon’.

In de loop van de negentiende eeuw raakten zijn schilderijen echter voorgoed uit de mode. Verhaghen zelf verdween daarmee uit de belangstelling. Dat zijn klandizie achteruit ging, had de schilder zelf al gemerkt. Aan het einde van de 18e eeuw had hij bijna geen opdrachtgevers meer. Ze hadden gewoonweg geen geld meer om hem historiestukken te laten schilderen. Dit kwam doordat de reguliere geestelijken dankzij de hervormingsgezinde Jozef II werden afgeschaft. Verder zorgden de Brabantse Omwenteling en de inlijving bij Frankrijk voor een ongunstige conjunctuur.

¶ De tentoonstellingen in het M-Museum Leuven en het Museum Parkabdij te Heverlee duren tot 25 september 2011. Helaas is de expositie in het Stedelijk Museum Aarschot op 12 juni jl. beëindigd. Je kunt in de stad zelf nog wel het P.J.Verhaghenwandelpad nemen: die voert de wandelaar langs allerlei gedenkwaardige plekken die met de schilder te maken hebben. De begeleidende tentoonstellingcatalogus is uitgegeven door Peeters, te Leuven. Klik hier om een introductiefilmpje te bekijken.