Moses Marcus gedigitaliseerd

zondag 1 mei 2011 – Niet alleen de Persiaansche zydewever is zojuist op Google Books beschikbaar gekomen (zie nieuwsbericht 28-4-2011).

Ook De voornaamste beweegredenen en omstandigheden die aanleyding hebben gegeeven aan Moses Marcus tot het verlaaten van den joodschen, en tot het aanneemen van den kristelyke godsdienst is full text op internet beschikbaar.

Dankzij een advertentie onder andere in Den echo des weerelds van 6 mei 1726 weten we wanneer ongeveer het werk is gedrukt. Het is een vertaling van The principal motives & circumstances that induced Moses Marcus to leave the Jewish, & embrace the Christian faith, dat in 1724 van de persen kwam.

Moses Marcus (Moshe Mordechai), woonachtig te Londen, was de kleinzoon van de Hamburgse bankiersvrouw Glückel of Hameln (Glikl bas Judah Leib). Zij is beroemd geworden door haar dagboeken, die allemaal bewaard zijn gebleven (zie link).

Na zijn geruchtmakende bekering in 1723 vertrok Moses Marcus uit Londen en vestigde zich in 1724 in Amsterdam. In hetzelfde jaar ook verscheen zijn apologie tegen alle aanvallen die hij te verduren had gekregen.

In Amsterdam kreeg hij spijt. De bekeerde jood bood zijn ouders zijn verontschuldigingen aan: hij was op smiechterige wijze overgehaald tot zijn radicale stap. In Amsterdam was hij al weer trouw bezoeker van de sjoel en hoopte als jood te kunnen sterven. Zijn ouders waren echter onverzoenlijk. Moses Marcus keerde terug naar Londen waar hij als leraar oosterse talen de kost verdiende.

Over Moses Marcus is veel geschreven. Zie bijvoorbeeld hoofdstuk 2 uit D. Ruderman, Connecting the covenants: Judaism and the search for Christian identity. Of lees Piet Buijnsters’ artikel ‘Jacob Campo Weyerman’s Traktaat tegen het Jodendom in TNTL 96 (1980).